Figure 1: View of a dye box in a rope dyeing range

اخبار و مطالب روز نساجی : تکنولوژی در ماشین آلات نساجی

روش رنگرزی طنابی : نمودار-مزایا و معایب

Rope Dyeing Process: Flowchart, Advantages and Disadvantages

رنگرزی طنابی (Rope Dyeing) چیست ؟

تکنیک رنگرزی طنابی به تاریخ 1915 برمیگردد ، زمانی که اولین ماشین رنگرزی طنابی رونمایی شد . این روش یک تکنولوژی رنگرزی برتر در نظر گرفته میشود که درآن یکنواختی رنگرزی به دست آمده بهتر از سایر روشهای رنگرزی ایندیگو ( نیل ) مانند رنگرزی اسلشر (slasher dyeing) یا رنگرزی ورقه ای است .با این حال رنگرزی طنابی نیز یک روش رنگرزی دشوارتر است .

برای اینکه از سیستم به بهترین شکل ممکن استفاده کنید ، باید به اصول آن تسلط داشته باشید . رنگرزی طنابی قدیمی ترین روش رنگ نخهای تار است و هیچ جای نگرانی برای مشکل side to side   ندارد. علاوه بر این جذب مواد رنگرزا تقریبا" یکسان است زیرا تمام طنابهای نخ تار در طول فرآیند کشش یکسانی دارند .

تصور میشود که بهترین روش رنگرزی با رنگزای ایندیگو برای نخ این است که  ، نخهای تار جین در ابتدا به صورت طناب پیچانده میشوند سپس تحت یک توالی تکراری غوطه وری و اکسیداسیون قرار میگیرند. هر چه غوطه وری و اکسیداسیون بیشتر تکرار شود نهایتا" شید رنگهای قویتر ( سیرتری) خواهیم داشت. رنگرزی طنابی شامل پیچیدن نخها به فرم طناب است که سپس به سرعت در حمامهای رنگزای ایندیگو ( نیل ) فرو میرود.

این بهترین روش برای رنگرزی جین در نظر گرفته میشود ، زیرا زمان رنگرزی کوتاه اجازه نمیدهد که نیل به طور کامل در الیاف نفوذ کند بنابراین نخهای حلقه ای رنگ شده ، بوجود میایند که بهتر و سریعتر از نخهای کاملا" رنگ شده محو(کمرنگ) می شوند.رنگرزی پارچه به شکل طنابی در عمل متعلق به قدیمیترین روزهایی هست که پارچه ها به صورت دستی رنگرزی میشده است.

از آنجاییکه سرعت رنگرزی و جابجایی بیشتر پارچه در یک زمان مورد نیاز بود ، ماشینهایی مانند ماشین رنگرزی وینچ و ماشین رنگرزی جت  جهت رنگرزی پارچه توسعه یافتند . رنگرزی طنابی برای پارچه های تاری پودی هم مانند پارچه های تریکو ( گردباف ) قابل انجام است . برای پارچه های ظریف و سبک ، رنگرزی طنابی ارجحیت دارد.

محدوده ی رنگرزی طنابی :

در رنگرزی پارچه های جین ، نخهای تار به صورت طناب و در طول محدوده کشیده می شوند.گروههای نخ ترکیبی از 300 یا 400 سرنخ هستند که طناب یا کابل را تشکیل می دهند . پهنای کل با توجه به تعدا طنابها بین 12 تا 48 بسته به عرض دستگاه گرفته می شود .
سرنخها با توجه به تعداد طنابها می تواند بین 3600 تا 19200باشد . در تصویر 1 یک محفظه رنگرزی برای رنگرزی نخ تار جین نشان داده شده است .

نمودار رنگرزی طنابی

چله پیچی (Ball warping)

↓

رنگرزی طنابی (Rope dyeing)

↓

چله پیچی مجدد (Re-beaming)

↓

آهارزنی (Sizing)

↓

بافندگی (Weaving)

↓

تکمیل  (Finishing)

نحوه ی عبور نخ در رنگرزی طنابی به شرح زیر است :

پخت اولیه (Pre-scouring)

↓

شستشو با آب داغ (Hot wash)

↓

شستشو با آب سرد (Cold wash)

↓

حمام رنگ (Dye baths)

↓

شستشو با آب داغ

↓

شستشو با آب سرد

↓

نرمکن (Application of softener)

روش رنگرزی طنابی :

نخی که  دستگاه ریسندگی رینگ  بیرون میاید به صورت مخروطی یا cheeses پیچیده می شود و سپس روی بیم چله پیچی قرار می گیرد که روی آن 350 تا 400 نخ تار بسته شده و طول آنها به طنابهای ضخیم 10000 تا 15000 متر می رسد . ( گاهی طول طنابها از 25000 متر می گذرد.)

معمولا" 12 تا 36 طناب ابتدا به یک یا چند حمام پخت حاوی ترکننده (wetting agent)  ، دترجنت ( صابون شستشو ) و هیدروکسید سدیم وارد می شوند . حمامهای پخت برای حذف ناخالصیهای طبیعی موجود در الیاف پنبه مانند کثیفی ، مواد معدنی ، خاکستر ، پکتین و روغنهای طبیعی استفاده می شوند. حذف این مواد جهت به دست آوردن رطوبت و رنگرزی یکنواخت بسیار مهم است . سپس طنابها به یک یا چند حمام آبکشی وارد می شوند.پس از آن طنابها در حمامی از ایندیگو لوکو ( محلول در آب / leuco indigo ) با زمان غوطه وری 12 تا 20 ثانیه فرو می روند و سپس فشرده می شوند تا میزان برداشت 70 الی 80 درصد داشته باشند . بعد از هر بار غوطه وری به دنبال آن در معرض هوا قرار می گیرند تا اکسیداسیون انجام شود و این عمل چندین بار تکرار می شود. اکسیداسیون حداقل 80 ثانیه زمان می برد . معمولا" 4 تا 8  حمام رنگرزی برای غوطه وری استفاده می شود . این باعث ایجاد لایه های نازک ایندیگو روی سطح نخ می شود.

طنابهای نخ در چندین حمام آب شستشو می شوند تا رنگهای فیکس نشده حذف شوند . سپس از محفظه نرمکن عبور می کنند که به باز شدن بهتر طنابها در long chain beamer  کمک می کند . در نهایت روی استوانه هایی با روکش تفلون خشک میشوند و در بانکه های بزرگ به صورت حلقه جمع می شوند. در رنگرزی طنابی توپ چله پیچی به طور پیوسته به محدوده رنگرزی تغذیه می شود . برای رنگرزی ایندیگو به طور معمول 12 تا36 طناب مجزای نخ به طور همزمان و در کنار هم وارد محدوده رنگرزی می شوند طنابها در تمام قسمتهای مختلف طیف رنگ جدا از هم نگهداری می شوند.

چرا در رنگرزی طنابی از نرمکن استفاده می شود :

طنابها در قسمت long chain beamer  باز می شوند . اگر نرمکن استفاده نشود باز شدن طنابها سخت می شود . به طور کلی مقدار استفاده نرمکن 1.2  درصد وزنی ( نسبت به وزن نخ ) است و ماهیت نرمکن کاتیونیک است  . محدوده ph مناسب برای نرمکن 4-5.5 است و در دمای اتاق انجام می شود. اگر دمای بالا استفاده شود ، احتمال پوسیدگی نخ وجود دارد .

ماشین آلات رنگرزی طنابی :

به طور کلی در بازار 6 کمپانی هستند که ماشین آلات رنگرزی طنابی ایندیگو را برای پارچه های جین تولید می کنند .این کارخانه ها عبارتند از:

- Morrison Textile Machinery (USA)

- Master S.r.l. (Italy)

- Karl Mayer Textilmaschinenfabrik GmbH (Germany)

- Looptex Company (Italy)

- Komatsubara Iron Works Ltd.(Japan)

- Smartec Machinery & Engineering Inc. (China).

مزایا و معایب رنگرزی طنابی :

- مزایای رنگرزی طنابی عبارتند از :

1- از آنجاییکه به شکل طنابی فشرده میشود ، فشردن  و آبگیری بهتر صورت می پذیرد و در نتیجه ی آن اکسیداسیون یکنواخت تر و بهتر انجام می شود.

2- ثباتهای رنگی بالاتر

3-  بدون اثر راه راه

4-  تغییرات کمتر کنار- مرکز – کنار

- معایب

مراحل فرآیند بالا ست که منجر به فضای بیشتر و نیاز به کارگر بیشتر است .

- مزایای رنگرزی طنابی در مقایسه با رنگرزی اسلشر :

1- مقادیر زیادی را به طور پیوسته می توان رنگ کرد .

2- در این تکنیک رنگرزی ، طنابها با کشش و زاویه یکسان در لایه های رنگ فرو می روند ، بنابراین هیچ خطر ی برای مشکل side to side  وجود ندارد .

3- ماشین رنگرزی نباید هنگام تغذیه پارتهای جدید رنگرزی متوقف شود که به معنای صرفه جویی در انرژی است .

4- ضایعات نخ  آنقدرها زیاد نیست .

 

♦ منابع مرتبط :

►textilelearner.net

►news.uga.edu

♦ لینک اشتراگ گذاری:

https://b2n.ir/nassajyar768►

♦ مطالب پیشنهادی :

- راهکاری دوستدار طبیعت برای رنگرزی پارچه جین

- رونمایی ایتما از دستگاه مکاترونیکISAVER برای تولید پارچه های جین پایدار

- فناوری تکمیل پارچه های جین فاقد آنیلین و مواد شیمیایی

- آشنایی با پروسه تولید پارچه دنیم (پارچه جین)

 

.

.

لطفاً ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.